Substancje Zaburzające Gospodarkę Hormonalną w Kosmetykach i Produktach Higienicznych
W poprzednich częściach cyklu przyjrzeliśmy się substancjom chemicznym, które zaburzają naszą gospodarkę hormonalną. Dziś skoncentrujemy się na tych, które ukrywają się w kosmetykach, produktach higienicznych i chemii gospodarczej. Choć wydają się niegroźne, ich długotrwała obecność w naszym życiu może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. W tym artykule przeanalizujemy najczęściej spotykane substancje oraz podpowiemy, jak ich unikać.
1. Ftalany
Gdzie znajdziesz:
Powszechnie stosowane w kosmetykach, perfumach, odświeżaczach powietrza, chusteczkach dla dzieci oraz produktach do pielęgnacji niemowląt. Ftalany pełnią rolę nośników zapachów i zmiękczaczy w produktach higienicznych.
Jak działają:
Ftalany to zaburzacze hormonalne, które mogą wpływać na estrogeny i androgeny, prowadząc do problemów z płodnością, obniżoną jakością nasienia oraz wadami rozwojowymi u dzieci. Wpływają również na układ rozrodczy oraz tarczycę.
Alternatywy:
Zamiast produktów z syntetycznymi zapachami, wybieraj kosmetyki oparte na naturalnych olejkach eterycznych, które są wolne od ftalanów. Unikaj chusteczek i odświeżaczy z nieznanych źródeł, wybierając te z certyfikatem ekologicznym.
2. Parabeny
Gdzie znajdziesz:
Parabeny są konserwantami stosowanymi w wielu kosmetykach – płynach do demakijażu, szamponach, balsamach, kremach nawilżających i produktach dla niemowląt.
Jak działają:
Parabeny działają jak estrogeny, zaburzając funkcjonowanie układu hormonalnego. Ich długotrwałe stosowanie jest powiązane z rozwojem raka piersi oraz zaburzeniami rozrodczymi. Zawartość parabenów wykryto w tkankach nowotworowych.
Alternatywy:
Wybieraj produkty oznaczone jako „paraben-free”, a także kosmetyki z naturalnymi konserwantami, takimi jak witamina E, ekstrakty roślinne (np. rozmaryn), które naturalnie chronią przed zepsuciem.
3. Triklosan
Gdzie znajdziesz:
Triklosan jest obecny w pastach do zębów, mydłach, dezodorantach i innych produktach antybakteryjnych.
Jak działa:
Triklosan może zaburzać funkcjonowanie hormonów tarczycy i estrogenów, prowadząc do problemów z cyklem miesiączkowym, a nawet zwiększając ryzyko raka piersi. Ponadto, jest odpowiedzialny za rozwój oporności na antybiotyki.
Alternatywy:
Zamiast produktów z triklosanem, wybieraj te, które zawierają naturalne olejki antybakteryjne, takie jak olejek z drzewa herbacianego, o podobnym działaniu antyseptycznym.
4. Formaldehyd
Gdzie znajdziesz:
Formaldehyd występuje w lakierach do paznokci, kosmetykach do włosów oraz w niektórych kremach i preparatach do pielęgnacji skóry.
Jak działa:
Formaldehyd jest znanym kancerogenem, który może podrażniać skórę i oczy, a także działać jako zaburzacz hormonalny. Jego długotrwałe stosowanie może prowadzić do poważnych chorób nowotworowych.
Alternatywy:
Wybieraj kosmetyki „formaldehyde-free” lub preparaty do pielęgnacji włosów i paznokci zawierające naturalne składniki, takie jak proteiny roślinne, glinki, czy oleje roślinne.
5. SLS (Sodium Lauryl Sulfate) i SLES (SodiumLaureth Sulfate)
Gdzie znajdziesz:
SLS i SLES to detergenty obecne w większości szamponów, mydłach, pastach do zębów i żelach do kąpieli. Są odpowiedzialne za pienienie się produktów.
Jak działają:
Te substancje mogą powodować wysuszenie skóry, podrażnienia i nadwrażliwość. Z upływem czasu osłabiają naturalną barierę ochronną skóry, co może prowadzić do problemów dermatologicznych.
Alternatywy:
Wybieraj produkty z łagodniejszymi środkami myjącymi, takimi jak glukozydy, kokobetainy, a także mydła kastylijskie, które są delikatniejsze dla skóry.
6. Sztuczne Zapachy (Syntetyczne Substancje Zapachowe)
Gdzie znajdziesz:
Syntetyczne zapachy to składniki wielu perfum, odświeżaczy powietrza, świec zapachowych oraz kosmetyków do pielęgnacji ciała.
Jak działają:
Syntetyczne zapachy mogą zawierać setki chemikaliów, w tym substancje zaburzające gospodarkę hormonalną. Są także przyczyną alergii, bólów głowy, problemów z oddychaniem, a nawet mogą zakłócać równowagę hormonalną.
Alternatywy:
Wybieraj kosmetyki bezzapachowe lub te, które zawierają naturalne olejki eteryczne. Zamiast świec zapachowych, wybieraj produkty z wosku pszczelego lub sojowego.
7. Mikroplastik w Kosmetykach
Gdzie znajdziesz:
Mikroplastik jest obecny w peelingach, pastach do zębów, produktach do demakijażu oraz w niektórych kosmetykach kolorowych.
Jak działa:
Mikroplastiki mogą przenikać przez skórę, działając jako nośniki substancji chemicznych, które mają negatywny wpływ na układ hormonalny. Dodatkowo, stanowią poważne zagrożenie dla środowiska.
Alternatywy:
Wybieraj kosmetyki z naturalnymi cząstkami złuszczającymi, takimi jak sól morska, cukier, pestki owoców lub kosmetyki mineralne.
8. Fluor w Pastach do Zębów
Gdzie znajdziesz:
Fluor jest składnikiem wielu past do zębów, głównie tych promujących ochronę przed próchnicą.
Jak działa:
Długotrwałe stosowanie fluoru może prowadzić do fluoroz zębów, osteoporozy i innych problemów zdrowotnych. Fluor wykazuje również działanie neurotoksyczne.
Alternatywy:
Zamiast pasty z fluorem, wybieraj pasty z hydroksyapatytem cynku, który skutecznie remineralizuje szkliwo, bez ryzyka gromadzenia się.
9. Alkohole w kosmetykach
Gdzie znajdziesz: W kosmetykach, takich jak toniki, płyny do demakijażu, kremy. Alkohole, takie jak alkohol denaturowany (denat.), są stosowane, aby produkt szybko wysychał.
Jak działają: Alkohole mogą bardzo wysuszać skórę, osłabiając jej barierę ochronną, co prowadzi do podrażnień i przyspiesza proces starzenia.
Alternatywy: Wybieraj kosmetyki na bazie nawilżających substancji, takich jak gliceryna, kwas hialuronowy, czy aloes.
10. Substancje uzależniające skórę (np. czynniki wzrostu)
Gdzie znajdziesz: Znajdują się w niektórych kremach przeciwstarzeniowych oraz luksusowych produktach kosmetycznych.
Jak działają: Substancje te mogą zaburzać naturalną funkcję skóry, sprawiając, że staje się ona zależna od produktów. Po ich odstawieniu stan skóry się pogarsza.Wielu specjalistów wciąż dyskutuje na temat bezpieczeństwa preparatów zawierających czynniki wzrostu oraz możliwych skutków ubocznych ich stosowania w kosmetyce. Cytokiny, które wchodzą w interakcje z receptorami na powierzchni komórek, mogą stymulować wydzielanie innych cytokin. To zjawisko budzi obawy, ponieważ cytokiny mogą również brać udział w procesach nowotworzenia. Niestety, dotychczasowe badania nie dostarczają jednoznacznych dowodów ani na potwierdzenie, ani na zaprzeczenie tym obawom, zwłaszcza w kontekście stosowania kosmetyków zawierających czynniki wzrostu.
Alternatywy: Zamiast kosmetyków z kontrowersyjnymi składnikami, stosuj produkty z witaminami, antyoksydantami (np. witamina C, E) i naturalnymi ekstraktami, które wspierają regenerację skóry.
11. Aluminium w Kosmetykach i Maściach na Stłuczenia
Gdzie znajdziesz:
Aluminium w różnych formach może występować zarówno w kosmetykach, jak i w preparatach do pielęgnacji po urazach, takich jak maści na stłuczenia.
Jak działają:
Sole glinu: Stosowane w dezodorantach, mogą blokować gruczoły potowe, co zmienia naturalny proces pocenia się. Długotrwałe stosowanie preparatów zawierających sole glinu budzi kontrowersje, ponieważ istnieją podejrzenia, że mogą one prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak choroby Alzheimera i zwiększone ryzyko raka piersi. Glin może również działać zaburzająco na układ hormonalny, zaburzając równowagę estrogenu i androgenów.
Mineralne formy glinu: Stosowane w niektórych kosmetykach na nadpotliwość, mogą działać drażniąco na skórę, zwłaszcza u osób z wrażliwą cerą. Zbyt częste stosowanie może prowadzić do alergii skórnych.
Preparaty na stłuczenia: Preparaty takie zawierają związek glinu w postaci soli glinu, który działa łagodząco na obrzęki i ból. Jednakże długotrwałe stosowanie maści zawierających te związki może prowadzić do ich wchłaniania przez skórę, co w teorii mogłoby prowadzić do kumulacji glinu w organizmie, szczególnie u osób z osłabioną odpornością.
Alternatywy:
Dezodoranty bez glinu: Wybieraj dezodoranty naturalne, które nie zawierają soli glinu, ale za to mają działanie antybakteryjne, np. na bazie olejku z drzewa herbacianego, glukonianu miedzi, glukonianu cynku, glukonianu wapnia lub/i jonów srebra.
Preparaty na stłuczenia bez glinu: Możesz wybierać preparaty z naturalnymi składnikami, takimi jak arnika, nagietek, czy aloes, które mają działanie przeciwzapalne i wspomagają regenerację tkanek.
12. Chlor w produktach higienicznych
Gdzie znajdziesz:
Chlor jest powszechnie stosowany w procesach wybielania, szczególnie w produktach higienicznych, takich jak waciki, chusteczki dla dzieci, papier toaletowy oraz podpaski. Choć te produkty wyglądają na „czyste” i „pięknie białe”, często zawierają chlor, który jest używany do ich wybielania.
Jak działa:
Chlor jest silnym ksenoestrogenem, co oznacza, że może zaburzać równowagę hormonalną organizmu. Długotrwały kontakt z produktami zawierającymi chlor może wpływać na układ rozrodczy, prowadząc do problemów hormonalnych i zdrowotnych, zwłaszcza u kobiet. Chlor, jako substancja toksyczna, może również podrażniać skórę, szczególnie w delikatnych okolicach ciała.
Alternatywy:
Wybieraj produkty higieniczne oznaczone jako „chlor-free” lub te, które są wybielane metodami ekologicznymi, takimi jak wybielanie przy użyciu tlenu. Zamiast tradycyjnego papieru toaletowego czy podpasek, warto poszukać produktów wykonanych z naturalnych materiałów, takich jak bawełna organiczna, które nie są narażone na szkodliwe substancje chemiczne.Gdzie znajdziesz:
Zrozumienie i unikanie substancji zaburzających gospodarkę hormonalną w kosmetykach i produktach higienicznych to ważny krok w kierunku ochrony naszego zdrowia.
Choć nie zawsze jest to łatwe, świadome wybory, które podejmujemy każdego dnia, mogą znacznie poprawić naszą jakość życia i przyczynić się do lepszego samopoczucia i długoterminowego zdrowia.
Pamiętaj, że nawet produkty oznaczone jako naturalne mogą zawierać składniki, które w dłuższej perspektywie mogą być szkodliwe. Dlatego zawsze warto sprawdzać etykiety i wybierać produkty świadomie nie dając programować się przez media.